Về thuận lợi: Phát huy kết quả, thành tựu trong xây dựng NTM và cơ cấu lại ngành nông nghiệp là động lực thúc đẩy thu hút đầu tư của doanh nghiệp vào nông nghiệp, nông thôn để phát triển sản xuất hàng hóa. Hình thành nhiều vùng tích tụ ruộng đất với các cánh đồng lớn tập trung, thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất hàng hóa quy mô lớn theo chuỗi giá trị và hiệu quả cao. Có nhiều TBKT mới về giống, cơ giới hoá và nhiều mô hình cơ cấu lại nông nghiệp có hiệu quả đã được khẳng định trong thực tiễn sản xuất giúp người nông dân có thêm nhiều lựa chọn để áp dụng vào sản xuất. Giá thóc gạo tăng cao. Ngày càng có nhiều doanh nghiệp và cơ sở sản xuất kinh doanh tham gia hiệu quả vào các chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ sản phẩm lúa gạo, rau quả,…cũng như tham gia chương trình OCOP của Tỉnh (hiện nay có 380 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên).

Khó khăn: Mùa đông năm 2023-2024, không khí lạnh có khả năng hoạt động yếu hơn TBNN nên số ngày rét đậm, rét hại ở mức thấp hơn so với TBNN, tuy nhiên có các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh trong tháng 01- 02/2024 gây rét đậm, rét hại trên diện rộng. Nhiệt độ trung bình từ tháng 01-3/2024 phổ biến cao hơn khoảng 1,0-1,50C so với TBNN. Nguồn nước trên các sông thiếu hụt so với TBNN, nhất là trên sông Đà thiếu hụt từ 15-35%. Các đối tượng sâu, bệnh, dịch hại nguy hiểm tiềm ẩn nguy cơ bùng phát trên cây trồng, nhất là bệnh lùn sọc đen, lúa cỏ (lúa ma),…Lực lượng lao động nông nghiệp thiếu và yếu, nhất là thời kỳ cao điểm do thu nhập từ sản xuất nông nghiệp thấp; lực lượng trẻ đi làm xa hoặc chuyển sang ngành nghề khác có thu nhập cao hơn. Giá vật tư nông nghiệp có nhiều biến động, thị trường và giá nhiều loại nông sản không ổn định ảnh hưởng tới khả năng đầu tư của các hộ nông dân và hiệu quả sản xuất. Các cơ chế, chính sách hỗ trợ của nhà nước đối với nông nghiệp, nông thôn chưa tạo nhiều động lực thúc đẩy phát triển sản xuất và thu hút đầu tư.

Trước những thuận lợi và khó khăn trên quan điểm chỉ đạo chung của ngành Nông nghiệp là: Bám sát diễn biến thời tiết, thị trường và yêu cầu cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới để chủ động định hướng sản xuất hàng hóa trong vụ Xuân 2024. Chủ động xây dựng các giải pháp kỹ thuật thâm canh, phát triển nhanh các mô hình cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp và tổ chức tốt sản xuất vụ Xuân đảm bảo chất lượng vệ sinh ATTP. Nhân rộng các mô hình tập trung, tích tụ ruộng đất, mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng có hiệu quả để thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất nông nghiệp; đẩy mạnh các hình thức hợp tác, liên kết trong sản xuất - chế biến - tiêu thụ nông sản.

Các địa phương tích cực áp dụng thiết bị bay trong phun thuốc, bón phân

Toàn tỉnh dự kiến gieo cấy 70.550 ha lúa và trồng 11.500 ha cây rau màu vụ Xuân. Phấn đấu đạt năng suất lúa bình quân từ 68,0 tạ/ha trở lên.

Tập trung sử dụng các giống thuần ngắn ngày, chất lượng cao, có thị trường tiêu thụ sản phẩm. Những chân ruộng nhiễm chua, mặn hoặc úng - trũng cần tăng cường sử dụng lúa lai chất lượng cao. Các giống chủ yếu: Lúa lai: Nhị ưu 838, CT16, TX111, Lai thơm 6, Phúc thái 168, QL301,…  Lúa thuần: Bắc thơm số 7, LP5, Lộc Trời 183, TBR279, TBR225, HDT10, BC15 kháng đạo ôn, TBR89, Nếp 97, CS6-NĐ, Hồng Đức 9, Hương cốm 4, Đài thơm 8, ĐH12, Koji, LT2-KBL,….

Khảo nghiệm, trình diễn các giống mới có triển vọng như: Thiên trường 900, TBR39, Hạt Ngọc 9, TBR225-KBL,…Khảo nghiệm, trình diễn, đánh giá khả năng thích ứng của giống lúa ST24 và ST25.

Về thời vụ gieo cấy: Vụ Xuân 2024, lập Xuân vào ngày 04/02/2024 (tức ngày 25/12/2023 âm lịch),  vì vậy để đảm bảo cho lúa Xuân sinh trưởng, phát triển và trỗ bông an toàn trong điều kiện thuận lợi nhất nên gieo mạ trước Tết Nguyên đán, tập trung từ ngày 01 - 04/02/2024, cấy từ ngày 14/02; hoàn thành cấy trước ngày 25/02/2024. Gieo mạ theo phương thức mạ nền là chủ yếu. Khuyến khích nhân rộng mô hình áp dụng mạ khay - máy cấy và chỉ nên gieo sạ ở những vùng chủ động nước.

 Mạ dược và mạ dày xúc: Gieo từ ngày 20 - 23/01; cấy từ ngày 14/02 trở đi (cấy khi mạ đạt 4 - 5 lá). Mạ nền: Gieo từ ngày 01 - 04/02; cấy từ ngày 14 - 25/02 (cấy khi mạ đạt 2,5 - 3 lá). Gieo sạ: Từ ngày 14 - 17/02.  Mạ dự phòng: Mỗi địa phương bố trí gieo dự phòng 10% diện tích, gieo theo phương thức mạ nền từ ngày 06 - 08/02.

* Lưu ý: Chủ động biện pháp bảo vệ, chống rét cho mạ khi nhiệt độ không khí xuống dưới 15⁰C; Chỉ cấy hoặc sạ khi nhiệt độ bình quân ngày ≥15⁰C. Gần thời điểm ngâm ủ và gieo sạ cần theo dõi chặt chẽ dự báo thời tiết, nếu cần thiết phải điều chỉnh thời gian gieo cho phù hợp. Những giống có thời gian sinh trưởng dài như TX111, BC15 kháng đạo ôn, Koji… cần bố trí gieo đầu lịch.

Toàn tỉnh cố gắng nỗ lực thực hiện tốt về cơ cấu giống lúa và thời vụ gieo trồng giành thắng lợi cao trong sản xuất vụ Xuân năm 2024./.

Trần Thị Huệ - Chi cục Trồng trọt & BVTV Nam Định