Bộ Canh nông, tiền thân của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn ngày nay được thành lập vào ngày 14/11/1945. Ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Nam định được thành lập với tên gọi ban đầu là Ty Công chính vào ngày 28/8/1945 là cơ quan giúp ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh quản lý ngành giao thông công chính (trong đó có ngành Thủy lợi) và  Ban Canh nông là cơ quan giúp ủy ban kháng chiến hành chính quản lý ngành nông nghiệp (gồm cả Nông, Lâm, Ngư nghiệp, Khai hoang). Chính phủ đã có quyết định chính thức công nhận ngày 14/11/1945 là ngày thành lập ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Tổ chức của ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn Nam định luôn có sự thay đổi để đáp ứng yêu cầu của mỗi thời kỳ. Quá trình xây dựng và phát triển ngành  Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Nam định như sau:

Giai đoạn 1945-1954:

Ngày 25/8/1945 thành lập ban Canh nông tỉnh là cơ quan đầu não của ngành giúp  Ủy ban kháng chiến hành chính (UBKCHC) quản lý ngành nông nghiệp ở địa phương, Ban bắt đầu hoạt động từ ngày 2/9/1945.

Ty công chính được thành lập 28/8/1945 là cơ quan đầu não của ngành giao thông công chính và thủy lợi, từ đây ngành Thủy lợi Nam định ra đời, nằm chung trong ngành giao thông, công chính.

 Ở tỉnh, cấp huyện, cấp xã mỗi địa phương đều có Ủy ban bảo vệ đê điều.

Nhiệm vụ chung của ủy ban bảo vệ đê điều ở mỗi địa phương là: Nghiên cứu và đề nghị các công tác tu bổ đê điều. Thực hành và thanh toán các công tác nói trên. Điều khiển bộ máy hộ đê. Tổ chức việc cứu tế, để phòng ngừa và đối phó với nạn vỡ đê.

Hội đồng thủy nông của tỉnh cũng được thành lập nhiệm vụ là: Xét các công tác thủy nông kể cả đê điều trong tỉnh đề nghị cùng các cơ quan chuyên môn nghiên cứu và thực hành.

Giai đoạn 1954-1975:

Thực hiện Nghị quyết của hội đồng chính phủ đổi tên bộ Canh nông thành Bộ Nông lâm, Ủy ban KCHC tỉnh đổi tên Ty Canh nông thành Ty Nông lâm Nam Định là cơ quan giúp UBKCHC tỉnh quản lý về Nông nghiệp, Lâm nghiệp, Ngư nghiệp và Khai hoang.

Ngày 21/12/1956 UBHC tỉnh Nam Định ban hành quyết định số 849/QĐ-TC tách Ty công chính thành hai ty là Ty Thủy lợi và Kiến trúc, Ty Giao thông và vận tải.

Đến năm 1958 UBHC tỉnh quyết định tách Ty Thủy lợi và kiến trúc thành Ty Thủy lợi và Ty Kiến trúc.

Ty Thủy lợi là cơ quan giúp UBHC tỉnh quản lý tài nguyên nước, công tác thủy nông và đê điều.

Đến năm 1965 thực hiện quyết định của UBTVQH phê chuẩn thành lập mới tỉnh Nam Hà trên cơ sở hợp nhất Nam Định với Hà Nam.

- UBHC tỉnh Nam Hà ban hành quyết định số 92/QĐ-TC ngày 14/6/1965 về hợp nhất hai Ty Nông nghiệp Nam Định và Hà Nam thành Ty Nông nghiệp tỉnh Nam Hà.

Năm 1970 UBHC tỉnh Nam Hà có quyết định sáp nhập Ty Lâm nghiệp vào Ty Nông nghiệp.

Ngày 23/6/1970 UBHC tỉnh Nam Hà có quyết định hợp nhất Ty Hải sản Nam Định và Ty Thủy sản Hà Nam thành Ty Thủy sản Nam Hà. Đến cuối năm 1971 có quyết định bàn giao sang Ủy ban nông nghiệp tỉnh.

Thực hiện Nghị quyết của UBTVQH phê chuẩn thành lập ủy ban Nông nghiệp Trung ương,  ngày 16/8/1971 UBHC tỉnh Nam Hà có QĐ số 972/QĐ-TC về thành lập và quy định chức năng nhiệm vụ quyền hạn tổ chức bộ máy Ủy ban Nông nghiệp Nam Hà

Để đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất trong tình hình mới  đã tách Phòng Khai hoang thuộc Ủy ban nông nghiệp thành lập Ban xây dựng vùng kinh tế mới (QĐ số 331/QĐ-TC ngày 15/3/1974). Từ đây ngành kinh tế mới tách ra trực thuộc UBHC tỉnh Nam Hà.

Giai đoạn 1975-1986: 

Năm 1976 Quốc hội khoá V đã ra nghị quyết hợp nhất hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình thành tỉnh Hà Nam Ninh.

Thực hiện nghị quyết của Quốc hội khóa V. Ủy ban hành chính tỉnh Hà Nam Ninh đã ra các quyết định hợp nhất thành Ty Thủy sản Hà Nam Ninh ,Ty Thủy lợi Hà Nam Ninh, Ủy Ban nông nghiệp Hà Nam Ninh.

Tháng 3 năm 1977 UBHC tỉnh quyết định:

 “Đổi tên Ủy ban Nông nghiệp Hà Nam Ninh thành Ty Nông nghiệp tỉnh Hà Nam Ninh”.

“Hợp nhất Ban xây dựng vùng kinh tế mới và Ban chỉ đạo xây dựng vùng kinh tế mới B thành Ban Xây dựng vùng kinh tế mới tỉnh Hà Nam Ninh”

Giai đoạn 1986 -nay: 

Bước vào thời kỳ đầu đổi mới (1986-1996) Ngành nông nghiệp, Thủy lợi gặp nhiều khó khăn. Sau khi nghiên cứu  UBND tỉnh  ra các quyết định:

“Sáp nhập Chi cục điều động lao động, dân cư thuộc Sở Lao động và Ban Xây dựng vùng kinh tế mới thành Ban Điều động dân cư và xây dựng vùng kinh tế mới” QĐ số 341/QĐ-UB ngày 19/4/1986.

  Hợp nhất Sở Nông nghiệp, Sở Lâm nghiệp, Ban Quản lý ruộng đất thành sở Nông Lâm Nghiệp (QĐ số 334/QĐ-UB ngày 25/3/1988).

Năm 1992 thực hiện chia tách tỉnh Hà Nam Ninh thành hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình. Ngành Nông lâm nghiệp, Thủy lợi, Thủy sản, Kinh tế mới triển khai các quyết định của UBND tỉnh chia tách các sở Nông lâm nghiệp, Thủy lợi, Thủy sản, Kinh tế mới. Về hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình.

Giai đoạn 1991-1996 là giai đoạn tiếp thu nhiều tiến bộ KHKT mới Nam Định có những bước đột phá trong nông nghiệp (năng suất, sản lượng).

Ngành Thủy lợi  đã áp dụng các tiến bộ mới làm kè, đối phó với biển xâm thực mạnh đảm bảo tài sản và nâng cao đời sống cho nhân dân vùng ven biển.

Việc khai thác thủy hải sản được đầu tư mạnh hơn tạo nhiều sản phẩm phục vụ cho tiêu dùng và xuất khẩu.

Thực hiện nghị quyết kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa IX thành lập Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn trên cơ sở hợp nhất Bộ Nông nghiệp và công nghiệp thực phẩm, Bộ Lâm nghiệp và Bộ Thủy lợi.

UBND tỉnh Nam Hà ban hành quyết định số 857/QĐ-UB ngày 17/6/1996 về việc hợp nhất Sở Nông lâm nghiệp và Sở Thủy lợi Thành Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Nam Hà.

Ngày 06/11/1996 QH khóa IX ban hành nghị quyết về chia tách tỉnh Nam Hà thành hai tỉnh Nam Định và Hà Nam. UBND tỉnh Nam Hà ra  quyết định  số 2325/QĐ-UB ngày 18/12/1996 chia tách các sở Nông lâm nghiệp,Thủy sản, Ban di dân phát triển vùng kinh tế mới về hai tỉnh Nam Định và Hà Nam.

Từ đây ngành  Nông nghiệp và phát triển nông thôn Nam Định  cùng với cả nước bước vào thời kỳ Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa.Tập trung vào cải cách hành chính và đổi mới, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước; Cải cách tổ chức bộ máy; Cải cách thể chế; Từng bước hiện đại hóa công tác hành chính;; Tiếp tục phát triển kinh tế nhiều thành phần mà nòng cốt là Hợp tác xã nông nghiệp; phát triển Nông nghiệp theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa…

Tháng 3/2008 UBND tỉnh ra quyết định số 520/QĐ-UBND ngày 13/3/2008  hợp nhất Sở Thủy sản với sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn thành Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn Nam định.

Bắt đầu từ thời gian này để ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn Nam định  đã được kiện toàn, điều chỉnh có đủ điều kiện để hoạt động đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và phù hợp với đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước cụ thể như sau:

Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản trực thuộc sở đã được thành lập theo quyết định số 2296/QĐ-UBND ngày 14/10/2009). Thành lập lực lượng quản lý đê nhân dân ở các xã, phường, thị trấn (QĐ số 233/QĐ-UBND ngày 14/10/2009). Chuyển trạm thú y, trạm Bảo vệ thực vật, hạt Quản lý từ UBND huyện Hải hậu, Nghĩa hưng, Ý yên về Chi cục Thú y,Chi cục Bảo vệ thực vật, Chi cục Quản lý đê điều và phòng chống lụt bão quản lý (QĐ số 2357/QĐ-UBND ngày 15/10/2009).

Đến đây hệ thống tổ chức bộ máy của ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Nam định đã tương đối hoàn chỉnh và đồng bộ từ cấp tỉnh đến cấp huyên, cấp xã. Để thực hiện nhiệm vụ được nhà nước quy định, phục vụ nhân dân được tốt hơn góp phần đưa nông nghiệp Nam Định phát triển lên một tầm cao mới đưa nền kinh tế nông thôn và đời sống của nông dân được cải thiện, đi lên.

Ngày 30/11/2018 UBND tỉnh ban hành các quyết định thành lập Trung tâm dịch vụ nông nghiệp các huyện và thành phố Nam Định trên cơ sở hợp nhất Trạm Thú y, Trạm Bảo vệ thực vật và Trạm Khuyến nông và bàn giao cho các Huyện, Thành phố quản lý.

Ngày 03/03/2016 UBND tỉnh ban hành Quyết định số 412/QĐ-UBND về việc thành lập Văn phòng điều phối nông thôn mới tỉnh để thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới. Sau gần 10 năm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới, tỉnh Nam Định đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, cơ sở hạ tầng nông thôn và đời sống của người dân được cải thiện rõ rệt.

Ngày 30/12/2020 UBND tỉnh ban hành Quyết định số 3150/QĐ-UBND về việc ban hành đề án kiện toàn Văn phòng điều phối nông thôn mới các cấp tỉnh Nam Định đến năm 2025.

Chương trình xây dựng Nông thôn mới của tỉnh được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận hưởng ứng của nhân dân nên đã đạt được những kết quả quan trọng. Đến tháng 10/2019 Thủ tướng chính phủ đã có QĐ số 1422/QĐ-Ttg ngày 18/10/2019 công nhận Tỉnh Nam Định hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2019. Sau khi được công nhận đạt chuẩn NTM, các xã, thị trấn của tỉnh đã chuyển trọng tâm xây dựng NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu. Đến nay toàn tỉnh đã có 182 xã, thị trấn (87% số xã, thị trấn) đạt chuẩn NTM nâng cao. Các xã đang tập trung rà soát thực hiện các tiêu chí NTM nâng cao và kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025.